Ιστορία της Χορτοφαγίας

Χορτοφάγοι υπάρχουν στη Γη από τότε που υπάρχουν άνθρωποι.

Από την εποχή των τροφοσυλλεκτών υπάρχουν αποδείξεις για φυλές χορτοφάγων, επρόκειτο για ήρεμες κοινωνίες που δεν ασκούσαν βία και ζούσαν μόνο με ότι τους παρείχε η γη, αυτός είναι και ο λόγος που στη συνέχεια κατακτήθηκαν από φυλές κρεατοφάγων (μια πρώτη απόδειξη ότι το αίμα μεταλλάσει τους ανθρώπους και τους κάνει βίαιους).
Οι πρώτες γραπτές αναφορές για χορτοφάγους είναι από τον Όμηρο και από τον Ηρόδοτο που μιλάνε για τους λωτοφάγους μια φυλή στις ακτές τις βόρειας Αφρικής που ζούσε μόνο με λωτούς. Πολλοί αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι ήταν χορτοφάγοι όπως ο Πυθαγόρας, ο Σωκράτης, ο Πλάτωνας κ.α.
Κατά το Ρωμαίο ποιητή Οβίδιο, ο Πυθαγόρας είχε πει”Εφ’ όσον συνεχίζει να είναι το άτομο άσπλαχνος καταστροφέας των κατώτερων ζωντανών όντων δεν θα γνωρίσει ποτέ υγεία ή ειρήνη. Για όσο κατασφάζουν οι άνθρωποι τα ζώα, θα σκοτώνουν ο ένας τον άλλο. Πράγματι, αυτός που σπέρνει το σπόρο της δολοφονίας και του πόνου δεν μπορεί να θερίσει χαρά και αγάπη”.
Μάλιστα μέχρι και τον 18ο αιώνα αποκαλούσαν τους χορτοφάγους Πυθαγόρειους.
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η χορτοφαγία δεν έκανε καλό μόνο στο σώμα αλλά και στο πνεύμα, την αποκαλούσαν  “αποχή εμψύχων”.Eνα από τα πιο ισχυρά κινήματα της εποχής ήταν ο Ορφισμός, οι Ορφικοί μιλούσαν για την αγάπη προς τα ζώα και πίστευαν ότι η παρακμή των ανθρώπων οφείλεται στην άσκηση βίας σε βάρος τους, πίστευαν επίσης ότι οι πρώτοι άνθρωποι δεν ήταν βίαιοι, ζούσαν με καρπούς και δεν χρειαζόταν να καλλιεργούν γιατί η γη από μονή της  παρείχε όση τροφή χρειάζονταν οι άνθρωποι και τα ζώα, αυτή η εποχή έχει καταγραφή ως η “Χρυσή Εποχή”.Πληροφορίες για την εποχή αυτή έχουμε  από τον Πλάτωνα ,τον Ησίοδο, τον Οβίδιο και άλλους.
Ο φιλόσοφος και ποιητής Εμπεδοκλής ο Ακραγαντινός μιλάει στους στίχους του για την μετενσάρκωση και για αλυτρωτική περιπλάνηση των ψυχών όσων αφαιρούν ζωές ανθρώπων η ζώων . Ιστορικές καταγραφές χορτοφαγίας στην Ασία υπάρχουν από όταν δημιουργήθηκαν οι θρησκείες του Ινδουισμού και του Βουδισμού, που διδάσκουν την μη χρήση βίας ανάμεσα σε ανθρώπους αλλά και προς τα ζώα. Πολλοί από τους πρώτους Χριστιανούς ήταν χορτοφάγοι, υπάρχουν μάλιστα γραπτά πρωτοχριστιανικών εκκλησιών που αναφέρουν ότι όλοι οι μαθητές του Χριστού ήταν χορτοφάγοι.
Στο Μεσαίωνα δεν υπάρχουν αναφορές για σημαντικά χορτοφαγικά κινήματα, μόνο  μοναχοί και ασκητές ήταν συνήθως χορτοφάγοι, έτρωγαν όμως ψάρια μιας που τα είχε ευλογήσει και είχε φάει και ο Ιησούς .
Την εποχή της αναγέννησης δημιουργείται η ιδέα της χορτοφαγίας ως προς την ηθική συμπεριφορά απέναντι στα ζώα.
Ένας από τους πιο σημαντικούς χορτοφάγους της εποχής ήταν ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι.
Το 1847 δημιουργείται η πρώτη επίσημη χορτοφαγική κοινότητα στο Ramsgate της Βρετανίας εκεί ορίζεται ο χορτοφάγος ως άτομο που αρνείται την κατανάλωση σάρκας οποιουδήποτε είδους.
Η χορτοφαγία στο 19ο αιώνα συνδέθηκε με πολλές κινήσεις πολιτιστικής μεταρρύθμισης, πολλές φεμινίστριες, κατά τα τέλη του αιώνα ήταν χορτοφάγοι. Το χορτοφαγικό κίνημα άρχισε να γιγαντώνεται το 1960 και απογειώθηκε μετά το 1975 με την έκδοση του βιβλίου η  «Απελευθέρωση των ζώων» του Πίτερ Σίνγκερ, που χαρακτηρίστηκε ως “η βίβλος της χορτοφαγίας”.
Στις μέρες μας υπάρχουν χορτοφαγικές οργανώσεις σχεδόν σε όλες τις χώρες του κόσμου, οι χώρες που δημιούργησαν τις πρώτες έχουν μέχρι και σήμερα τους περισσότερους χορτοφάγους.
Στην χρονολογικά ταξινομημένη  λίστα βλέπουμε ποιες είναι αυτές οι χώρες.
1847 – Ηνωμένο Βασίλειο
1850 – Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής
1867 – Γερμανία
1880 – Γαλλία
1886 – Αυστραλία
1889 – Ινδία
1890 – Ιρλανδία
1893 – Ελβετία
1894 – Κάτω Χώρες
1895 – Σουηδία
1896 – Δανία
1896 – Ουγγαρία
1899 – Βέλγιο
1900 – Αυστρία
Η Διεθνής Ένωση Χορτοφαγίας (International Vegetarian Union), μια ένωση όλων των εθνικών κοινωνιών, ιδρύθηκε το 1908.
Η παγκόσμια ημέρα χορτοφαγίας καθιερώθηκε σε διεθνή κλίμακα το 1994, επ’ ευκαιρία της 50ης επετείου από την ίδρυση της «Εταιρείας Χορτοφαγίας».
Την 1 η Νοεμβρίου του 1944 ο Άγγλος Ντόναλντ Γουότσον, ο επονομαζόμενος και “πατέρας της χορτοφαγίας” ίδρυσε την «Εταιρεία Χορτοφαγίας» για να ευαισθητοποιήσει το κοινό της πατρίδας του για τον υγιεινό τρόπο ζωής, χωρίς ζωικά προϊόντα.
Το ποσοστό χορτοφάγων διαφέρει ανά χώρα, με τους περισσότερους να βρίσκονται στην Ινδία .

www.greenchef.gr

Οι Πυθαγόρειοι

Η χορτοφαγική κουζίνα είναι πλούσια σε δημητριακά, λαχανικά και φρούτα

Χορτοφάγοι στην Ευρώπη ακόμα και μετά τα αρχαία χρόνια ονομάζονταν «Πυθαγόρειοι» λόγω του μαθηματικού και φιλοσόφου Πυθαγόρα, ο οποίος μαζί με τους ακολούθους του απείχε από το κρέας κατά τον 6ο αιώνα πΧ.
Μία αναφορά στο «Δειπνοσοφισταί» που συνδέεται με το φιλόσοφο του 6ου αιώνα Εμπεδοκλή, προτείνει ότι οι Πυθαγόρειοι πιθανόν να επινόησαν εναλλακτικές λύσεις για τις θυσίες ζώων, μέσω κατασκευής ομοιωμάτων ζώων από φυτικές ύλες.
Αυτοί οι άνθρωποι ακολουθούσαν χορτοφάγο διατροφή για θρεπτικούς λόγους, για να κρατήσουν τις τέσσερις ιδιοσυγκρασίες του σώματος σε ισορροπία και για λόγους ηθικής. Κατά το Ρωμαίο ποιητή Οβίδιο, ο Πυθαγόρας είχε πει: «Εφ' όσον συνεχίζει να είναι το άτομο άσπλαχνος καταστροφέας των κατώτερων ζωντανών όντων δεν θα γνωρίσει ποτέ υγεία ή ειρήνη. Για όσο κατασφάζουν οι άνθρωποι τα ζώα, θα σκοτώνουν ο ένας τον άλλο. Πράγματι, αυτός που σπέρνει το σπόρο της δολοφονίας και του πόνου δεν μπορεί να θερίσει χαρά και αγάπη.» Ο Πυθαγόρας απέφευγε επίσης την κατανάλωση οσπρίων, θεωρώντας ότι επηρεάζουν την σκέψη.

Ινδία/Ασία

Η χορτοφαγία υπήρξε συνηθισμένη στην Ινδική ήπειρο, για πνευματικούς λόγους, όπως της Αχίμσα, (ahimsa, πολιτική της μη βίας), για να αποφευχθούν οι πειρασμοί (καθώς το κρέας θεωρούνταν πειρασμός), οι αρνητικές καρμικές επιρροές, αλλά και για οικονομικούς λόγους.
Περίπου το 30% των Ινδουιστών είναι χορτοφάγοι. Ενώ η χορτοφαγία δεν είναι ένα δόγμα ή μια απαίτηση, συστήνεται ως σατβικός (sattwic, καθαρτικός) τρόπος ζωής.
Ο Ζαϊνισμός επιβάλει σε όλους τους ακόλουθούς του να είναι χορτοφάγοι. Η πρώτη αρχή σε Βουδιστικούς μοναστικούς και λαϊκούς κανόνες, κοινή σε όλες τις βουδιστικές παραδόσεις, είναι να μην αφαιρούν ζωή. Αυτό συνήθως συμπεριλαμβάνει κάθε ζωική μορφή. Αν και πολλοί λαϊκοί βουδιστές τρώνε κρέας, η χορτοφαγία θεωρείται πολύ σεβαστή. Μια μειονότητα μουσουλμάνων επίσης ακολουθούν (χαλάλ) χορτοφαγία.
Τα αρχαιότερα βεδικά κείμενα υποστηρίζουν μια χορτοφαγική δίαιτα. Η κοσμική λογοτεχνία «Τιρούκουναλ» (Tirukural) από την Ταμίλ Ναντού της Ινδίας, γραμμένο πριν πάνω από 2000 χρόνια, έχει διάφορα σημεία που πιστοποιούν τις αρετές της χορτοφάγου διατροφής.

Σύγχρονη εποχή

Το 1847, η πρώτη χορτοφαγική κοινότητα στο Ράμσγκεϊτ (Ramsgate) της Αγγλίας όρισε τον «χορτοφάγο» ως άτομο που αρνείται την κατανάλωση σάρκας οποιουδήποτε είδους. Η χορτοφαγία στο 19ο αιώνα συνδέθηκε με πολλές κινήσεις πολιτιστικής μεταρρύθμισης, όπως την Μετριοπάθεια και Αντιζωοτομία. Πολλές «Καινούργιες Γυναίκες», φεμινίστριες, κατά τα τέλη του αιώνα ήταν χορτοφάγοι.
Οι Αντβεντιστές της Έβδομης Μέρας και οι Ρασταφάρι, δόγματα που ιδρύθηκαν κατά τον 19ο και 20ο αιώνα, ακολουθούν επίσης την χορτοφαγία. Η αμφισβητούμενη ένωση «Αφρικανών Εβραίων Ισραηλιτών» ακολουθεί ένα είδος αυστηρής χορτοφαγίας που αποκλείει επίσης το οινόπνευμα (εκτός από το δικό τους κρασί) και όλες τις μορφές φαρμάκων.

Πρόσφατες τάσεις

Τυπική ποικιλία λαχανικών

Οι Ινδοί χορτοφάγοι, κυρίως χορτοφάγοι που επιτρέπουν τα γαλακτοκομικά, υπολογίζεται να αποτελούν περισσότερο από το 70% των χορτοφάγων παγκοσμίως και περίπου το 20% με 40% του ινδικού πληθυσμού. Οι περισσότερες ασιατικές χώρες είχαν μια κυρίως χορτοφάγο διατροφή μέχρι πριν λίγες δεκαετίες, όταν η αυξανόμενη εκβιομηχάνιση και βελτίωση των οικονομιών τους άλλαξαν την κατάσταση. Διάφορες μελέτες έχουν δείξει ότι κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, έχουν υπάρξει μεγάλες αυξήσεις στις καρδιακές παθήσεις, τους διάφορους καρκίνους και στους άνδρες και τις γυναίκες. Μελέτες στην Ιαπωνία, εντούτοις, έχουν διαπιστώσει ότι η αυξανόμενη κατανάλωση γάλακτος, κρέατος και ψαριών συνέπεσε με μια μείωση σε εγκεφαλοαγγειακές παθήσεις (μία από τις κύριες αιτίες θανάτου) και σε μείωση της θνησιμότητας καρδιακών προσβολών. Διαφορετικές απόψεις έχουν συνδέσει αυτές τις αντιπαραβαλλόμενες τάσεις με την υιοθέτηση μιας όλο και περισσότερο πλούσιας σε λίπη, βασισμένης στο κρέας δυτικής διατροφής.
Έρευνες στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν καταλήξει ότι κατά προσέγγιση το 1% έως 2.8% των ενηλίκων δεν τρώνε κρέας, πουλερικά και ψάρια.
Το 2002, η Αντιπροσωπεία Προτύπων Βρετανικών Τροφίμων (UK Food Standards Agency) εξέθεσε ότι το 5% των ερωτηθέντων αυτοπροσδιορίστηκαν χορτοφάγοι ή αυστηροί χορτοφάγοι. Από εκείνο το 5%, περίπου το 10% κατανάλωνε το άσπρο κρέας, σχεδόν οι μισοί κατανάλωναν ψάρι και το 95% χρησιμοποιούσε γαλακτοκομικά προϊόντα. Βασιζόμενοι σε αυτούς τους αριθμούς, οι αυστηροί χορτοφάγοι είναι περίπου το 0.25% ή λιγότερο του βρετανικού πληθυσμού.

wikipedia

Χορτοφαγία στην Αρχαία Ελλάδα

Η ελευσινιακή τριάδα : ο Τληπόλεμος λαμβάνει ως δώρο ένα στάχυ από τη θεά Δήμητρα, ενώ η Περσεφόνη τον ευλογεί, ανάγλυφο του 5ου αιώνα π.Χ., Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας.

Ο ορφισμός και ο πυθαγορισμός, δύο αρχαιοελληνικά θρησκευτικά ρεύματα, πρότειναν ένα διαφοροποιημένο τρόπο ζωής, βασισμένο στην αγνότητα και την κάθαρση - στην πραγματικότητα πρόκειται για μία μορφή άσκησης. Στο πλαίσιο αυτό η χορτοφαγία αποτελεί κεντρικό σημείο στην ιδεολογία του ορφισμού, καθώς και σε μερικές από τις παραλλαγές του πυθαγορισμού.
Ο Εμπεδοκλής τον 5ο αιώνα π.Χ. πλαισιώνει τη χορτοφαγία στην πεποίθηση της μετεμψύχωσης: ποιος μπορεί να εγγυηθεί ότι ένα ζώο που θανατώνεται δεν αποτελεί το καταφύγιο μιας ανθρώπινης ψυχής; Οφείλουμε να παρατηρήσουμε, ωστόσο, πως ο Εμπεδοκλής, αν ήθελε να είναι συνεπής με την ίδια του τη λογική, θα έπρεπε να αρνείται επίσης να καταναλώνει και φυτά για τον ίδιο λόγο.^[97] Η χορτοφαγία πιθανώς επίσης εκπορεύεται από την απέχθεια προς τη θανάτωση ζωντανών οργανισμών, καθώς ο ορφισμός δίδασκε την αποχή από αιματοχυσίες.^[98]
Η διδασκαλία του Πυθαγόρα τον 4ο αιώνα π.Χ. είναι ακόμη δυσκολότερο να οριοθετηθεί με ακρίβεια. Οι ποιητές της Μέσης Κωμωδίας, όπως ο Άλεξις ή ο Αριστοφών, περιγράφουν τους πυθαγόρειους ως αυστηρά χορτοφάγους: μάλιστα ορισμένοι περιορίζονταν μονάχα στην κατανάλωση ψωμιού και νερού. Ωστόσο, άλλα ρεύματα περιορίζονταν στην απαγόρευση συγκεκριμένων φυτικών τροφών όπως τα κουκιά ^[99] ή ιερών ζώων όπως ο λευκός κόκκορας ή ακόμη συγκεκριμένων σημείων του σώματος των ζώων. Τέλος, ακόμη και οι οπαδοί της χορτοφαγίας σε συγκεκριμένες θρησκευτικές περιστάσεις κατανάλωναν θυσιασμένα ζώα, κατά την άσκηση των θρησκευτικών τους καθηκόντων.^[100]
Η χορτοφαγία και η ιδέα της αγνότητας παρέμειναν στενά συνδεδεμένες και ορισμένες φορές συνοδεύονταν κι από την αποχή από τη σεξουαλική πράξη. Στο έργο του «Περί σαρκοφαγίας» ο Πλούταρχος (1ος - 2ος αιώνας μ.Χ.) αναβιώνει την αντίληψη πως η αιματοχυσία αποτελεί βάρβαρη πράξη και ζητά από τον άνθρωπο που καταναλώνει σάρκα να δικαιολογήσει την προτίμησή του.^[101]
Ο νεοπλατονικός Πορφύριος από την Τύρο (3ος αιώνας), στο έργο του «De abstinentia ab esu animalium» συνδέει τη χορτοφαγία με τα κρητικά μυστήρια και παρέχει έναν κατάλογο με διάσημους χορτοφάγους του παρελθόντος, ξεκινώντας από τον Επιμενίδη. Για εκείνον, είναι ο ήρωας Τριπτόλεμος, που δέχτηκε από το θεά Δήμητρα ένα στάχυ ως δώρο, εκείνος που εισήγαγε τη χορτοφαγία. Οι τρεις εντολές του ήταν: «Τίμα τους γονείς σου», «Τίμα τους θεούς με καρπούς» και «Δείξε οίκτο στα ζώα».^[102]